Sự Thật Về Long Squeeze và Short Squeeze Trong Giao Dịch Futures

[Sơn tường]

Để hiểu khái niệm long squeeze, trước tiên cần nắm rõ cách thị trường giao dịch với đòn bẩy hoạt động (futures, margin).

Cơ chế hoạt động của đòn bẩy trong giao dịch futures​

Giả sử một người có số vốn 5000 USD và muốn mua 1 BTC ở mức giá 50.000 USD, người này cần sử dụng đòn bẩy x10. Điều này có nghĩa là sàn giao dịch sẽ cho vay thêm 45.000 USD để hoàn tất giao dịch mua BTC. Để đơn giản hóa, chúng ta tạm bỏ qua các loại phí giao dịch.

• Nếu giá BTC tăng lên 55.000 USD, người này có lãi 5000 USD (100% tài khoản).
• Ngược lại, nếu giá BTC giảm về 45.000 USD, số lỗ cũng là 5000 USD, tương đương với toàn bộ vốn thế chấp. Khi đó, sàn sẽ cưỡng bức đóng lệnh (liquidate) để tránh rủi ro giá tiếp tục giảm sâu.

Long squeeze xảy ra như thế nào?​

Khi sàn đóng lệnh, họ sẽ bán BTC đã mua để thu hồi khoản vay. Nếu nhiều người cùng bị cưỡng bức đóng lệnh trong một đợt giảm giá mạnh, sàn phải bán một lượng lớn BTC trên sàn spot, gây ra áp lực bán mạnh. Kết quả là giá BTC giảm sâu và nhanh chóng, tạo thành một "râu nến dài". Đây chính là hiện tượng long squeeze.

Điểm đáng chú ý là cú giảm giá này không đến từ những người nắm giữ (holders) bán ra hoặc do giá trị thực của tài sản giảm. Thay vào đó, nó xuất phát từ việc thanh lý tài sản của những người sử dụng đòn bẩy quá cao. Tuy nhiên, sau khi long squeeze xảy ra, giá thường phục hồi nhanh chóng vì nhiều nhà đầu tư chớp cơ hội mua BTC với mức giá rẻ.

Phân biệt Long Squeeze và cú sập thực sự​

1. Dữ liệu thị trường: Long squeeze thường xảy ra khi có nhiều lệnh long, thể hiện qua Funding rate cao hoặc dữ liệu on-chain.
2. Vùng hỗ trợ/kháng cự: Long squeeze thường diễn ra ở các vùng hỗ trợ mạnh, nơi nhiều người đặt lệnh long và tính toán điểm thanh lý nằm trên hỗ trợ đó. Khi giá phá vỡ hỗ trợ, họ bị thanh lý, dẫn đến long squeeze.

Short squeeze là gì?​

Short squeeze hoạt động ngược lại với long squeeze. Ví dụ, nếu một người có 5000 USD và muốn bán khống 1 BTC ở mức giá 50.000 USD, sàn sẽ cho vay 1 BTC để người đó bán trên sàn spot.

• Nếu giá BTC giảm xuống 45.000 USD, người này mua lại BTC để trả nợ và lãi 5000 USD (100% tài khoản).
• Ngược lại, nếu giá BTC tăng lên 55.000 USD, sàn sẽ cưỡng bức đóng lệnh, mua lại BTC ở giá cao hơn, và người này mất toàn bộ tiền thế chấp.

Short squeeze xảy ra khi nhiều người short đồng thời, nhưng giá lại tăng mạnh, buộc sàn phải mua lại BTC trên sàn spot, tạo áp lực mua lớn và khiến giá BTC tăng vọt.

Kinh nghiệm khi gặp Squeeze​

Hiểu rõ về long và short squeeze sẽ giúp bạn tự tin hơn khi đối mặt với các biến động lớn trên thị trường. Tuy nhiên, nếu muốn "bắt dao rơi", hãy chỉ thực hiện trên sàn spot. Việc dự đoán mức độ squeeze rất khó khăn, và nếu sử dụng đòn bẩy, bạn có thể tiếp tục bị thanh lý nếu giá tiếp tục di chuyển ngoài dự tính.
Ví dụ, tổng thống El Salvador từng bắt đáy BTC ở mức 48.000 USD vì nghĩ đó là vùng hỗ trợ mạnh. Tuy nhiên, giá giảm sâu xuống 42.000 USD do lượng lệnh long quá lớn khiến sàn phải bán một lượng BTC lớn hơn dự kiến.

Hy vọng nội dung trên giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế và rủi ro liên quan đến long squeeze và short squeeze!